dinsdag 29 oktober 2013

Over Boksen, Dromen en Sterkte door Kwetsbaarheid

Canvas toont een serie over jonge kerels van een boksclub die een grote uitdaging aangaan, namelijk een serieuze berg beklimmen.

Wat boksen edel maakt, ontging mij tot vandaag. Recent nog hoorde ik hoe boksen verheerlijkt werd. Dit was naar aanleiding van de publicatie van het boek De artistieke uppercut van de hand van Jan van den Berghe. Ik associeer het vooral met mensen die fysisch toegetakeld worden. Met Muhammad Ali die nu aan de ziekte van Parkinson lijdt.

Eén uitspraak trof mij heel hard in de eerste aflevering. De begeleider van de jongens, die zelf ook mee op trektocht gaat, legt uit dat de jongens zich niet zwak mogen tonen. In de boksring haalt een tegenstander er immers energie uit wanneer hij ziet dat je je gekwetst voelt. Ik voelde mij heel boos worden op die man toen hij zijn betoog begon. Waarom precies, leg ik straks uit.

Maar mijn gemoed keerde helemaal als ik de verdere uitleg hoorde. Immers als de jongens de berg beklimmen, en ze hebben pijn aan hun voeten, moeten ze er hun teamgenoten niet mee lastig vallen. Ze moeten leren op de blaren lopen. Deze coach leert zijn jongens doorbijten. De jongens in de serie wonen in een wijk in Molenbeek, een buurt waar het leven harder is, en waar de kansen minder voor het rapen liggen. De jongens leren zich te controleren. Zowel tijdens hun tocht, maar ook door te boksen. Zo leren ze ook hoe ze kunnen vechten voor hun dromen. En dat vind ik wel een edel doel.

Waarom voelde ik mij eigenlijk boos worden? Omdat mensen vaak geleerd worden dat ze zich niet zwak mogen tonen. Dat is misschien niet helemaal fout. Maar mensen verwarren zwak vaak met kwetsbaar. Immers het is niet omdat je sterk bent dat je niet kwetsbaar bent. Amerikaanse actieseries zijn precies zo ééndimensioneel omdat ze promoten: ik ben sterk, dus ik ben onkwetsbaar.

Niets is minder waar. De sterksten onder ons zijn kwetsbaar. Eigenlijk logisch. In een gevecht ben je veel sterker als je licht gekleed bent. Iemand die zijn gevoelens stelselmatig verbijdt, en zich zo afschermt, die heeft minder kracht. Als je met een harnas aan moet vechten, ben je wel beter beschermd, maar heb je minder kracht over om te vechten. Zo voel ik het aan.

Brene Brown legt het op TED.com uit op een iets andere manier. Ik vind het een van de meest pakkende uiteenzettingen op deze inspirerend website.

Het filmpje (met Nederlandse ondertitels) kun je hier zien:
http://www.ted.com/talks/lang/nl/brene_brown_on_vulnerability.html

woensdag 9 oktober 2013

Media - 4K en full frame doet ook zijn intrede bij de Vlaamse zenders

4K is de nieuwe trend. We zien dit ook bij de Vlaamse zenders. VTM, Eén en zelfs Libelle TV zetten hun eerste stappen in die richting.

4K is de opvolger van full HD. We zagen deze trend ook op IBC 2013. (Lees ook: Media - Trends in mediatechnologie - trends op IBC)

Sony F55: full sensor - 4K

Eigenlijk kunnen wij spreken van twee tendensen:

  • De opgang van de full frame camera 
  • 4K: ultrascherp beeld, veer keer zo scherp als HDTV

Full frame sensor

Een sensor is een chip waar de lens het beeld op projecteert. Een gelijkaardige sensor zit ook in een fototoestel. Op zo'n chip zitten miljoenen ultrakleine lichtsensoren. Microscopische schakelingen op de chip zetten het geprojecteerde beeld om in een datastroom, die dan uiteindelijk later weer word omgezet in een beeld op een televisiescherm.

Crop vs Full-Frame
Sensor in een digitaal fototoestel

Een full frame sensor is een sensor die even groot is als foto op een negatief van een 35 mm film. Deze sensoren zijn nu in opmars. In de huidige studiocamera's en zijn die sensoren 2/3 inch. De maat 2/3 inch is eigenlijk min of meer de standaard voor alle broadcastcamera's. In een consumentencamera is de sensor een stuk kleiner: 1/3 inch. 

Verschillende standaardmaten van beeldsensoren

Hoe groter de sensor, hoe beter de beeldkwaliteit. Echter, er is ook nog iets anders. Een full frame sensor is ool even groot als een beeld op een filmrol voor cinema. Met een full frame sensor en met de juiste lenzen, krijg je ook een cinemalook. Een cinemalook is een look met meer sfeer, met meer dramatische impact. 

Dit heeft niet alleen te maken met een betere beeldkwaliteit, maar ook met een afgenomen scherptediepte. Op een goedkope smartphone camera is er een grote scherptediepte: bijna alles scherp. Met een camera met full sensor en met bijhorende lenzen, kun je foto's veel stemmiger maken door die scherptediepte aanzienlijk te verkleinen.

File:Jonquil flowers at f5.jpg
Kleine scherptediepte: alleen het onderwerp is scherp. Hierdoor wordt het beeld ook stemmiger  (Fir0002/Flagstaffotos)
File:Jonquil flowers at f32.jpg
Grote scherptediepte: bijna alles is scherp, hierdoor wordt de aandacht van het onderwerp meer afgeleid (Fir0002/Flagstaffotos)

Hoe groter de beeldsensor, hoe kleiner de scherptediepte, dus. Vermits de regisseurs en de televisiemakers proberen beelden te maken met meer emotionele impact, hebben ze ook graag grotere sensoren. 

Resoluties

Op grotere sensoren kunnen ook meer beeldpuntjes gecapteerd worden. Er bestaan full frame sensoren die full HD beelden capteren. Maar er bestaan ook (duurdere) varianten met hogere resoluties. 


Een aantal jaren geleden verraste het merk Red de markt met 2K, 4K en later ook met 5K en 6K camera's aan verbluffende prijzen. Ondertussen is de Red hype wel wat over, want de gebruikers hebben ontdekt dat ze nog zoveel toebehoren moesten aanschaffen om echt te kunnen werken, waardoor dat kostenplaatje er opeens veel minder spectaculair uitzag. 

Het Lichaam van Coppens (VTM) op Red Camera


Het Lichaam van Coppens (VTM - VMMa) - Gedraaid op full sensor
Voor de studio-opnames van Het Lichaam van Coppens, werden de Grass Valley LDK6000 camera's van VTM in de opbergloods gerold en vervangen door (gehuurde) Red camera's. Dat is een opmerkelijke trend. 

Wanneer men een film draait, of wanneer men een reportage maakt, gebruikt men praktisch altijd maar één camera. In de studio zijn dat er meer: minimaal  drie of vier. In een studio is de techniek dan ook vele malen complexer, want al die videosignalen moeten verwerkt worden. 

4K

Sony F55 bij Ook al zijn er vandaag camera's met 6K en zelfs 8K, 4K wordt de volgend standaard. Dat heeft ook met het financiële plaatje te maken. Een populaire camera is de Sony F55. Die camera kan je gebruiken voor FullHD en voor 4K.

De Eerste Show (Libelle TV)

De F55 kan je zelfs gebruiken voor een programma in SD. Al verlies je dan wel heel veel. De Eerste Show op Libelle TV is een multicamregistratie met zo'n F55 camera's. 

De Ridder (VRT)

Volgende zondag 13 oktober 2013 start Eén (VRT) met de uitzending van de nieuwe misdaadreeks De Ridder. De eerste aflevering is in 4K gemaakt. Dit laat VRT toe om dit formaat uit te testen. Vooral ook naar postproductie: het aanbrengen van de nodige kleurencorrecties om de stemming en de look helemaal op punt te zetten.

Zuidflank (VTM)

VMMa was destijds de eerste in Vlaanderen om HD binnen te halen. Ondertussen is daar besloten om de nieuwe topreeksen zoals Zuidflank op 4K te draaien. Vandaag wordt deze reeks bij uitzending wel gedownconvert naar full HD. Waarom toch op 4K draaien? Vooral voor de look. Op 4K is die toch nog altijd beter. Bovendien draait men vandaag future proof. Later kan deze serie in zijn volle glorie heruitgezonden worden.

Hoe zit het met het kostenplaatje? Dat is niet zo eenvoudig uit te rekenen. Bij de camera zijn de sensor en de lenzen duurder. Bij de montage heb je een krachtiger computerinfrastructuur nodig. Toen we overschakelden van SD naar HD moesten de decors ook opeens veel nauwkeuriger afgewerkt worden. Van HD naar 4K is die laatste stap wel niet zo groot. 

Voor een commerciële zender is een meerkost verantwoord als dat ook opbrengt. De adverteerders betalen evenredig met de kijkcijfers. Als er meer kijkers zijn, betalen ze meer. Een programma met sterke beelden en met een treffende look kan meer kijkers trekken. Natuurlijk spelen er ook nog andere factoren mee zoals scenario, ritme en geluid, maar daarom investeert VMMa heel veel in de technische afwerking van haar programma's.

4K in de huiskamer?

Vandaag zie je zelfs op BBC en op de grote Amerikaanse zenders in hun HD nieuwsuitzendingen nog veel reportages in SD. De conversie van de volledige ketting van SD naar HD is nog altijd niet helemaal rond. 4K moet je morgen nog niet in de huiskamer verwachten. Hiervoor moet de volledige uitzendketting van cameralens in de studio en ten velde tot en met het scherm in de woonkamer opnieuw vernieuwd worden.

Vermits 4K veel hogere eisen stelt aan de hele infrastructuur bij de omroepen, de kabelleveranciers en thuis, is het duidelijk dat we eerder 10 jaar dan 5 jaar nodig zullen hebben om de volgende stap te maken. Tegen dan zal het dan ook allemaal veel meer betaalbaar zijn.

woensdag 2 oktober 2013

Media - Belgen scoren in Frankrijk

Vorige maandag 29 september 2013 zond de nationale Franse zender M6 van 20.50 tot 22.50 uur Retour au pensionat à la campagne uit. Een reality show waarbij 24 jongeren terugkeren naar een internaat uit de jaren 50. Een format dat eerder ook al door VT4 werd uitgezonden.



De productie was in handen van het Belgische productiebedrijf Everlasting Prod. Studiotech heeft mee zijn schouders gezet om ervoor te zorgen dat de productie alle nodige bijkomende technische ondersteuning kreeg die nodig was.



De opnames vonden plaats in een echt internaat. De opnames moesten uiteraard in de grote vakantie plaatsvinden en de installatie van alle nodige infrastructuur kon uiteraard pas beginnen als het schooljaar afgelopen was. De voorbereidingstijd vooraf was heel kort, slechts een zestal weken. De installatietijd was nog korter: amper een tiental dagen.

De technische installatie was indrukwekkend. Studiotech heeft 16 afstandsbediende camera's geïnstalleerd. Verder monteerde Studiotech vier vaste camera's. Er werd ook een heuse regiekamer ingericht. Om beeld en geluid tot in die regiekamer te brengen, zijn er enkele kilometers aan kabels getrokken. Daarnaast gebruikte de productieploeg ook nog vier mobiele reportagecamera's. Die stockeerden hun beelden op geheugenkaarten.

Sony BRC-H900 afstandsbediende camera
In de regiekamer werden er continu 8 beeldstromen opgenomen op een groot diskarchief. Later werden de beelden op de geheugenkaarten die van het diskarchief samen tot episodes gemonteerd.

Het was een heel huzarenstuk. Grote datastromen moesten absoluut feilloos geregistreerd en bewaard worden. Zonder falen. Op vier montagestations kon de klok rond gemonteerd worden.

Voor de technische ploeg was het keihard werken. Maar het resultaat mag er zijn. Het is een programma geworden met een goed ritme en met een hele mooie look. Dus ook een dikke pluim aan de DoP!

Alle medewerkers keken uiteraard uit naar maandag 29 september 2013 20.50 uur. Het moment dat het programma op antenne ging. Het was spannend. Maar het harde werk werd beloond. Ruim drie miljoen kijkers! Enkel de premiumzenders TF1 en France 2 hadden meer kijkers. TF1 had dan ook één van zijn grote kanon ingezet en France 2 toonde een blockbuster. Voor een kleinere nationale zender als M6, was dit een opmerkelijk resultaat.

Straffer nog! Op Twitter werd er lustig op los getweet. Le pensionat was het 16de meest besproken onderwerp op Twitter! W-e-r-e-l-d-w-i-j-d!

home

Belgen en content-creatie, een sterke combinatie. Everlasting is niet aan zijn proefstuk toe. Zij maken onder andere al enkele jaren Un dîner presque parfait voor M6 en RTL-TVI. Dat is de Franse versie van Komen eten. On-line kan je werk ook van Everlasting ontdekken op de receptenpagina's van de website van Delhaize of via het YouTube-kanaal van deze distributeur.

Zie ook:
M6 -  Retour au pensionat à la campagne
Everlasting Prod
Studiotech

dinsdag 1 oktober 2013

Media - Trends in mediatechnologie - trends op IBC

Van vrijdag 13 tot en met dinsdag 17 september 2013 was het weer zover. In de tentoonstellingshallen RAI in Amsterdam ging naar jaarlijkse gewoonte een van de twee belangrijkste hoogmissen in de wereld van de omroeptechneuten door. Meer dan duizend standhouders dongen naar de aandacht van de meer dan 50.000 professionele bezoekers .

IBC2013

Zoals elke beurs is het een moment ideaal om nieuwe klanten of leveranciers te vinden. Het is ook een gelegenheid om mensen te ontmoeten die je al een tijdje belt en mailt. Op de standen kun je ook de nieuwste technologieën aan het werk zien. Je kan er dan ook de nieuwste trends opsnorren. Tien jaar geleden kon je de high definition ontdekken. Wat later zag je ook de opkomst van 3D. Wat waren de trends nu?

Van SD naar HD

Eerst en vooral niet vergeten dat heel wat omroepen nog volop bezig zijn met het upgraden van SD naar HD. Zelfs de BBC en de grote Amerikaanse omroepen zenden in hun journaals reportages uit die nog in SD. Je vindt er dus nog heel wat hard- en software die omroepen helpen om van SD naar HD over te stappen.

Archivering

Ook wordt overal de videocassette uitgewuifd. Dit betekent ook dat grote archieven gedigitaliseerd worden. De nieuwste archieven vind je nu in datacenters. Hierbij is het datacassetteformaat LTO (Linear Tape-Open) populair. Eén zo'n cassette kan vandaag 2,5 TB bevatten. Sony heeft nu ook een archiefoplossing op basis van cartridges die blu-raydisks bevatten, de Optical Disc Archive. Met een robotsysteem kan je een gigantisch archief aanleggen. De LTO tapes zouden het tientallen jaren moeten uithouden, de optische schijven van Sony zelfs meer dan 50 jaar.

3D?

3D was dit jaar nagenoeg helemaal afwezig. Dit is een trend die afgedaan heeft. Het gedoe met brilletjes zit er wellicht voor iets tussen. Zelf merk ik ook dat ik af en toe graag een film in 3D zie, maar dat het niet altijd hoeft. Persoonlijk hoop ik dat 3D niet helemaal verdwijnt, maar wel zijn juiste positionering vindt.

Eéns om de 25 jaar zie je een opstoot van 3D-film. Misschien is de definitieve doorbraak voor over 25 jaar.

4K (Ultra HD)

De 3D hype is nu vervangen door de 4K-trend! 4K is de opvolger van full HD. 4K slaat op het aantal puntjes op een horizontale in een lijn beeld: 4K ofwel (ongeveer) 4.000. Een gewoon HD-beeld heeft er ongeveer 2.000, 4K dus twee keer zoveel puntjes per horizontale lijn en ook twee keer zoveel horizontale lijnen. Een 4K-beeld is dus 4 keer zo scherp als een full HD-beeld.

Eigenlijk ga ik een beetje slordig om met terminologie. Een full HD is een televisiebeeld. Vier keer full HD levert het televisieformaat Ultra HD. 4K is eigenlijk een cinemaformaat. Het verschil in Ultra HD en 4K is wel marginaal. Zo heeft HD ook een cinemategenhanger: 2K. Een 4K beeld is dus vier keer groter (2 x breder en 2 x hoger) dan een 2K beeld.

Niet alleen ik ga slordig om met deze terminologie. Ik heb de indruk dat 4K ook de meer en meer wordt gebruikt voor Ultra HD.

De demonstraties zijn alvast veelbelovend. De enkele 4K schermen die getoond werden, zijn indrukwekkend. De beelden zijn nog scherper en nog groter zijn dan full HD.

Is 4K ook een tijdelijk fenomeen als 3D? Ik denk het niet. Schermen worden altijd groter. Bij grotere schermen past ook een grotere resolutie. Het is een natuurlijke evolutie van technologie. Je ziet gelijkaardige trends bij digitale fototoestellen.

8K

Op de Future Zone op IBC kon je trouwens ook de opvolger van 4K zien: 8K. De Japanse openbare omroep is al jaren bezig met dit gigantische formaat. Over drie jaar starten ze zelfs met regulier uitzendingen.

3G

De afgelopen jaren was "3G" de trend. Hiermee verwijs ik niet naar een gsm-standaard, maar wel naar het formaat van digitale televisie. Thuis gebruiken wij hdmi-kabels om tv, blu-raydisk, decoders en spelconsoles met elkaar te verbinden. In een studio of op een omroep gebruiken wij niet de hdmi-standaard, maar een professionele tegenhanger: SDI.

Consumertoestellen sturen via een hdmi-kabel naast beeld en geluid ook informatie door van een afstandsbediening. Zo kan het zijn dat je dvd-speler automatisch uitgeschakeld wordt wanneer je je tv-toestel uitschakelt.

Een SDI-signaal die uit een camera komt, moet dan aan de noden van televisiemakers voldoen. Een SDI signaal heeft veel meer geluidssporen. Ook krijgt elk beeld een nummer, of beter: een tijdscode. Deze tijdscodes worden later gebruikt om aan te geven welke stukken er moeten gebruikt worden bij montages.

Een SDI-signaal is digitaal. Het is dus een stroom van eentjes en nulletjes. Het is zelfs een hele grote stroom van eentjes en nulletjes. Voor televisie in SD bedraagt ongeveer 300 Mbit/s: 300.000.000 (driehonderd miljoen) eentjes of nulletjes per seconde. HD-SDI is nog indrukwekkender. 720p en 1080i (de uitzendnormen die nagenoeg alle zenders vandaag in HD hanteren): 1,5 Gbit/s. Anderhalf miljard eentjes en nulletjes per seconde! De capaciteit van een dvd is ongeveer 5 GByte (= 5x8 Gbit = 40 Gbit). Dat is dus goed voor 40/1.5 seconden = 26,67 seconden.

Een Serial Digital Interface (SDI): kabel en (BNC) connector
De opvolger van 720p en 1080i is 1080p, en hiervoor heb je 3 Gbit/s nodig. Om zo'n gigantisch dense stroom van data te kunnen verwerken moet alle apparatuur en hardware aangpast zijn. Niet alleen moet de elektronica voldoende snel werken, ook moeten de kabels en connectoren aan strenge technische normen voldoen, zodat de eentje en nullen aan de andere kant van de kabel nog herkenbaar zijn.

Om aan te duiden dat kabels en andere hardware en software geschikt zijn voor de SDI aan 3Gbit/s, duiden wij dat kort aan als 3G-SDI. 3G was dan ook de trend van de laatste jaren.

6G? 12G?!

Hoe gaan wij 4K beelden over een kabel sturen? Vermits een 4K beeld 4 keer zo groot is als een HD-beeld, kunnen wij het in vier stukken snijden en over vier kabels sturen. Zo gebeurt het ook in een aantal gevallen.

Ondertussen evolueert technologie, en zag je op IBC de opvolger van de 3G verschijnen: 6G. Ik vermoed dat dit een tussenformaat wordt. In de technische literatuur zie je ook al 12G opduiken. Dat lijkt mij het waardige formaat voor 4K. Even verduidelijken. Met 1.5G transporteer je 1080i: (een klein beetje kort door de bocht) 25 full HD-beelden per seconde. Met 3G kan je 50 full HD-beelden doorsturen. 6G is geschikt voor 4K aan 25 beelden per seconde. We zetten dus een stap terug in het aantal beelden per seconde. Daarom denk ik dat we eerder naar 12G evolueren: 50 4K-beelden per seconde.

Even terzijde. Als het aantal puntjes toeneemt op een scherm, krijgen wij een scherper beeld. Maar wat is het belang van het aantal beelden per seconde? Hoe meer beelden er per seconde getoond worden, hoe duidelijker en vloeiender bewegingen in beelden zijn. Kijk maar eens naar draaiende wielen. De spaken worden heel snel onduidelijk.

De trend naar een groter aantal beelden per seconde is in de cinema ook ingezet. The Hobbit werd in high frame rate (HFR) gedraaid: 48 beeldjes per seconde, bij gewone cinema bedraagt dit 24 beeldjes per seconde.

MiniStudio - The Mobile Studio

Studiotech Group at IBC 2013

Studiotech stond dit jaar ook weer met een stand op IBC. Eén van de aandachtstrekkers was de MiniStudio:

  • één flightcase ("de regie") met video- & audiomixer, een kleine recorder (bijvoorbeeld op SxS-geheugenkaartjes)
  • 4 rollen met 100 m kabel die verbonden zijn met de flightcase
  • 4 convertoren, die elk met een van die kabels verbonden zijn
  • 4 camera's
  • 4 monitoren 
Studiotech Mobile Studio System

Wat is er dan zo interessant aan deze combinatie?
  • Elke camera is slechts met één kabel verbonden. Bovendien is het een lange kabel: 100 meter. Wat loopt er precies door deze kabel?
    • Het HD-SDI-beeld van de camera naar de regie
    • Het beeld dat van de regie op antenne gaat, loopt ook naar de camera, nuttig voor de cameraman, de realisator en/of de presentator
    • De tally (het rode lampje dat aanduid dat het beeld op antenne is). Ook heel belangrijk voor de presentator (hij weet dan dat hij naar de juiste camera kijkt) maar ook voor de cameraman (hij weet dan dat hij zijn cadrage niet bruusk mag veranderen of aanpassen).
    • Intercom: de koptelefoon voor de cameraman (de communicatie tussen regie en camera)
    • Voeding: dit lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Het voltage moet om veiligheidsreden beperkt blijven, maar anderzijds moet er wel voldoen vermogen doorgestuurd worden
  • De converter gaat de signalen in de kabel weer opsplitsen. 
    • Het is een convertor die aan professionele eisen voldoet: alle aansluitpunten zijn stevig en degelijk. 
    • De convertor komt in twee versies:
      • ofwel maak je hem vast aan de benen van het statief -- dit is van toepassing voor kleine camera's
      • ofwel maak je hem vast aan de achterkant van de camera (de camera moet dan wel een v-mount hebben) -- dit is van toepassing voor reportagecamera's. De convertor komt dan op de plaats van de batterij.
  • Deze set is vooral interessant:
    • omdat de kabel zo lang mag zijn (door gebruik van een koppelstuk kan je zelfs een kabel van 100 m nogmaals verlengen met 100 m) 
    • Er is slechts één kabel
    • Er is ook voeding voor camera en monitor (dus geen gezeul met batterijen)
    • Het is geschikt voor HD (interessant voor omroepen die upgraden van SD)
    • Je kan ook niet-studiocamera's gebruiken (bijvoorbeeld kleinere camera's die ook ingezet worden voor reportages)